Solunum Durmasında İlk Yardım, Kalp Durmasında İlkyardım
Bilinçli ve çabuk ilk yardım solunum yolunun açılması, solunumun sağlanması, organların, do kuların, hücrelerin oksijensiz kalmalarını ve bu nedenle metabolizmanın ve sistem fonksiyon larının bozulmasını önler. Kalp yetmezliği ve kalp durmasında ilk yardım aynı şekilde dokuların hızla fonksiyonlarını kaybetmelerini önler. Kan dolaşımının bir an önce başlatılması ve devam ettirilmesi özellikle beyin açısından önemlidir.
Solunum ve dolaşım yetmezliği tedavisi geciktiğinde (3-4 dakikadan daha geç) beyin dokusun da harabiyet olacağından bitkisel hayat ortaya çıkacaktır. Özellikle çocuklarda solunum ve kalp durmasında ilk yardım çok başarılı sonuç verir. Çocukların oksijensizliğe dayanıklılığı da ha fazladır. Ancak her yaşta erken ve çabuk kararlarla bilinçli bir ilk yardım uygulaması hayat kurtarıcı olur.
Suni Solunum Yöntemleri
İlk yardımda uygulanabilecek başlıca suni solu num yöntemleri şunlardır:
Ağızdan Suni Solunum, Ağızdan Ağza Suni Solunum: Hastanın burun delik leri kapatılır, ağzı açılır ve ağızdan ağıza dışarı hava sızmayacak şekilde hava üflenir. Göğsün şiştiği gözlenir ve daha sonra havanın dışarı çıkması beklenir. İşleme hastanın kendi solunu mu başlayıncaya kadar devam edilir
Holger Nielson Metodu, Holger Nielsen Tekniği: Hasta yüzü koyun yatırılır. Yastık olarak iki el başının altına konulur. Hastanın başı tarafında bir ya da iki diz yerleştirilir. Eller hastanın kürek kemiklerinin alt uçlarından aşağıda, parmaklar açık, baş par maklar birbirine dokunur durumda konulur. Kollar tam gergin duru ma getirilip baskı yapılır ve ciğer lerdeki hava çıkarılır. Daha sonra eller kaydırılıp baskı kaldırılarak, hastanın dirseklerinden kavranıp, uygulayana doğru çekilir
Schaffer Yöntemi: Hasta yüzükoyun yatırılır. Tek kolu uzatılır ve başı bu kol tarafına çevrilir. Diğer kolu baş ile dik açı yapacak şekilde uzatılır. Hastanın dizleri üzerine oturulur ve her iki elle göğüs kafesi üzerine baskı yapılır. Baskı kaldırılınca dışarıdan akciğerlere hava girer. Dakika da 15-20 civarında aynı uygulama tek rarlanır. Bu yöntem hasta sırtüstü ya tarken de uygulanabilir
Slyvaster Yöntemi: Yüzükoyun yata-mayan hastalara bu yöntem uygulana bilir. Hastanın başı geriye çekilir ve yan çevrilir. Hastanın dirseklerinden tutula rak kollar yukarı çekilir ve daha sonra yere doğru hastanın göğsüne kollar in dirilerek baskı yapılır. Böylece akciğer lere dolan hava dışarı çıkar.
Eve Yöntemi: Hasta yüzükoyun sed yeye bağlanır. Sedye bir destekle tahtaravalli gibi aşağı yukarı sallanır. Küçük çocuklarda ilk yardımcı, kolları üzerinde bu uygulamayı yapabilir.
15 Kasım 2010 Pazartesi
Baygın Yatan Yaralıya İlk Müdahale
Baygın yatan yaralılar için ilk müdahale
Baygılık, Baygınlık Hissi
Yerde baygın olarak yatan kazazedeler, bir kafatası örselenmesi nedeniyle komaya girmiş olabilirler. İster yaya, ister motosik letli, ister çarpışma sonucu aracından dışarı fırlamış sürücü olsun, hepsinin belkemiği ze delenebilir.
Dolayısıyla bu tür yaralılara bir yandan kendilerini yan emniyet pozisyonuna getirerek solunum yollarını rahatlatmak, bir yandan da başlarını çekerek, bu girişim sırasında ve sonrasında belkemiğinin hareketsizliğini sağlamak gerekir.
Bu pozisyonu sağlamak için iki kurtarıcı gereklidir: Biri kazazedenin başında bir eliy le çenesini, diğeriyle kafasının arkasını belkemiği ekseni düzeyinde çekerken, diğeri ka zazedenin bedenini gerekli pozisyona getir mek için yavaşça çevirir. Dikkat! Yaralının hası, ancak kalınca bir desteğe dayandırıldık tan sonra bırakılmalıdır (yastık, çanta, kat lanmış ceket). Böylece belkemiğinin düz durumda kalması sağlanır.
Bu pozisyonda, kazazede kendi kendine soluyabiliyorsa, yardım gelene dek, baygın bi le olsa kalabilir. Yan yatırıldığında, kusma veya ağız nahiyesindeki kanamalar yüzünden boğulmaz. Dili de solunum yollarını tıkamaz Yaralı daima sert bir sedyeye yatırılmalıdır. Hastaneye taşınacağı cankurtaran da bu pozisyonda olmalıdır.
Baygınlık Geçirme Durumunda Solda ilk diz çöken kurtarıcı, bir elini ka zazedenin çene altı na, diğer elini de başı nın arkasına dayayarak, baş-boyun-gövde eksenini korumayı de ner. Diz çöken ikinci si, gövdenin düzeyini sağlar.
Kazak yada ceket lerden oluşturulan bir yastık, kazazedenin başının altına yerleş tirildikten sonra, ikin ci kurtarıcı kazazede yi kalçasının altından ve ön kolundan kavra yarak, yan pozisyona getirir.
Bu kurtarma işini iki kişiyle gerçekleştirmek, son de rece önemlidir. Çünkü ancak bu koşullarda belkemi ğinin eksenini düz olarak tutmak ve omuriliği zede lememek mümkün olabilir.
Kazazede yan emniyet pozisyonuna getirildikten sonra, başında bulunan kurtarıcı, elini çenesinin al tına doğru kaydırarak çekmeli, son anda başı bükülmekten kaçınmalıdır.
Baygılık, Baygınlık Hissi
Yerde baygın olarak yatan kazazedeler, bir kafatası örselenmesi nedeniyle komaya girmiş olabilirler. İster yaya, ister motosik letli, ister çarpışma sonucu aracından dışarı fırlamış sürücü olsun, hepsinin belkemiği ze delenebilir.
Dolayısıyla bu tür yaralılara bir yandan kendilerini yan emniyet pozisyonuna getirerek solunum yollarını rahatlatmak, bir yandan da başlarını çekerek, bu girişim sırasında ve sonrasında belkemiğinin hareketsizliğini sağlamak gerekir.
Bu pozisyonu sağlamak için iki kurtarıcı gereklidir: Biri kazazedenin başında bir eliy le çenesini, diğeriyle kafasının arkasını belkemiği ekseni düzeyinde çekerken, diğeri ka zazedenin bedenini gerekli pozisyona getir mek için yavaşça çevirir. Dikkat! Yaralının hası, ancak kalınca bir desteğe dayandırıldık tan sonra bırakılmalıdır (yastık, çanta, kat lanmış ceket). Böylece belkemiğinin düz durumda kalması sağlanır.
Bu pozisyonda, kazazede kendi kendine soluyabiliyorsa, yardım gelene dek, baygın bi le olsa kalabilir. Yan yatırıldığında, kusma veya ağız nahiyesindeki kanamalar yüzünden boğulmaz. Dili de solunum yollarını tıkamaz Yaralı daima sert bir sedyeye yatırılmalıdır. Hastaneye taşınacağı cankurtaran da bu pozisyonda olmalıdır.
Baygınlık Geçirme Durumunda Solda ilk diz çöken kurtarıcı, bir elini ka zazedenin çene altı na, diğer elini de başı nın arkasına dayayarak, baş-boyun-gövde eksenini korumayı de ner. Diz çöken ikinci si, gövdenin düzeyini sağlar.
Kazak yada ceket lerden oluşturulan bir yastık, kazazedenin başının altına yerleş tirildikten sonra, ikin ci kurtarıcı kazazede yi kalçasının altından ve ön kolundan kavra yarak, yan pozisyona getirir.
Bu kurtarma işini iki kişiyle gerçekleştirmek, son de rece önemlidir. Çünkü ancak bu koşullarda belkemi ğinin eksenini düz olarak tutmak ve omuriliği zede lememek mümkün olabilir.
Kazazede yan emniyet pozisyonuna getirildikten sonra, başında bulunan kurtarıcı, elini çenesinin al tına doğru kaydırarak çekmeli, son anda başı bükülmekten kaçınmalıdır.
İlk Yardım Nedir, İlk Yardımın Amaçları
İlk Yardım Nedir, İlkyardımın Amacı
İlk yardım amacı, kaza yerinde, anında geçici, tıbbi olmayan ve ilaç kullanmadan yapılan uygulamalarla kazazedenin hayatını kurtarmaktır. Bu üst düzey amaca ulaşmak için, hasta veya yaralının sağlık duru munu kontrol altında tutmak, iyiye doğru götürmek ve durumunu korumak için gerekli tüm uygulamalar yapılır.
Acil İlk Yardım Alanı ve İlk Yardım Müdahale Süresi
İlk yardımın yapıldığı alan kaza yeridir. Kaza yerinde, kazazedenin genel durumu iyice değerlendirildikten sonra oradaki araç-gereç imkan larına göre ilk yardım uygulanır.
İlk yardım, kazazedenin ambulans veya herhangi bir araç ile sağlık ku ruluşuna sevk edilmesi sırasında devam eder. Sevk sırasında özellikle ilk yardım uygulamalarının etkililiği izlenir. Yaralının nabız, tansiyon, vücut ısısı ve rengi gibi yaşamsal bulguları gözlenir. Bu süre ve alan içinde ilk yardımcının sorumluluğu doğal olarak devam eder.
İlk yardımcı, kazazedeyi tıbbi bakım ve tedavi için en yakın ve durumu na en uygun sağlık kuruluşuna ulaştırınca tüm bilgileri ve yapılan ilk yardım uygulamalarını sorumlu acil servis personeline iletir. Uygulamaları belgelen dirir.
Acil sağlık sistemi içerisinde kazazede hakkında geri bildirim, ilk yardımı gerçekleştiren ekibine yapılır. Geri bildirim, hizmetteki başarı ve kalite için gereklidir.
İlk Yardımın Önemi, İlk Yardım Bilgileri
İlk yardımda çabukluk ve bilinçli uygulama hayat kurtarma oranını etkiler. İlk yardım ve acil bakım hizmetlerinin kalitesi ve standardı kaza yerine ulaşma süresine bağlıdır.
Kaza yerine, ambulans ve kurtarma hizmetinin ulaşması ilk 5 dakikada gerçekleşirse, kazalara bağlı ölümler %90 oranında azalır. Ulaşmadaki zaman kaybı, ölüm oranını artırır. Çünkü kazalardan ölümlerin %10'nu ilk beş dakika, %50'si ise ilk 30 dakika içinde meydana gelmektedir. Bu nedenle ilk yardım eğitimi önemlidir.
İlk Yardımda zaman faktörü ve bilinçli uygulama çok önemlidir. Eğitilmiş sağlık insan gücü, haberleşme, ambulans ağı, acil servislerin yaygınlığı ve donanımı ilk yardım hizmetlerinin amaca ulaşmasını sağlar.
İlk yardım amacı, kaza yerinde, anında geçici, tıbbi olmayan ve ilaç kullanmadan yapılan uygulamalarla kazazedenin hayatını kurtarmaktır. Bu üst düzey amaca ulaşmak için, hasta veya yaralının sağlık duru munu kontrol altında tutmak, iyiye doğru götürmek ve durumunu korumak için gerekli tüm uygulamalar yapılır.
Acil İlk Yardım Alanı ve İlk Yardım Müdahale Süresi
İlk yardımın yapıldığı alan kaza yeridir. Kaza yerinde, kazazedenin genel durumu iyice değerlendirildikten sonra oradaki araç-gereç imkan larına göre ilk yardım uygulanır.
İlk yardım, kazazedenin ambulans veya herhangi bir araç ile sağlık ku ruluşuna sevk edilmesi sırasında devam eder. Sevk sırasında özellikle ilk yardım uygulamalarının etkililiği izlenir. Yaralının nabız, tansiyon, vücut ısısı ve rengi gibi yaşamsal bulguları gözlenir. Bu süre ve alan içinde ilk yardımcının sorumluluğu doğal olarak devam eder.
İlk yardımcı, kazazedeyi tıbbi bakım ve tedavi için en yakın ve durumu na en uygun sağlık kuruluşuna ulaştırınca tüm bilgileri ve yapılan ilk yardım uygulamalarını sorumlu acil servis personeline iletir. Uygulamaları belgelen dirir.
Acil sağlık sistemi içerisinde kazazede hakkında geri bildirim, ilk yardımı gerçekleştiren ekibine yapılır. Geri bildirim, hizmetteki başarı ve kalite için gereklidir.
İlk Yardımın Önemi, İlk Yardım Bilgileri
İlk yardımda çabukluk ve bilinçli uygulama hayat kurtarma oranını etkiler. İlk yardım ve acil bakım hizmetlerinin kalitesi ve standardı kaza yerine ulaşma süresine bağlıdır.
Kaza yerine, ambulans ve kurtarma hizmetinin ulaşması ilk 5 dakikada gerçekleşirse, kazalara bağlı ölümler %90 oranında azalır. Ulaşmadaki zaman kaybı, ölüm oranını artırır. Çünkü kazalardan ölümlerin %10'nu ilk beş dakika, %50'si ise ilk 30 dakika içinde meydana gelmektedir. Bu nedenle ilk yardım eğitimi önemlidir.
İlk Yardımda zaman faktörü ve bilinçli uygulama çok önemlidir. Eğitilmiş sağlık insan gücü, haberleşme, ambulans ağı, acil servislerin yaygınlığı ve donanımı ilk yardım hizmetlerinin amaca ulaşmasını sağlar.
İlk Yardım Müdahalesi ve Hedefleri
İlk Yardımın Hedefleri (Amaçları), İlkyardım Bilgileri
Kazalarda İlk yardım ve Önemi
Hedef, amacı meydana getiren birimlerdir. Bir veya birden çok hedef, birbirlerini tamamlayarak amacı oluşturur. Hedefler, ilk yardımda hayat kurta ran uygulamalardır.
İlk yardımda öncelikli hedefler şunlardır:
• Solunumun sağlanması,
• Kanamanın durdurulması,
• Kan dolaşımının sağlanmasıdır.
Yukarıdaki üç uygulama ilk yardımın öncelikli hedefleridir. Yani ilk yardımın A.B.C.'sidir. Bu harfler, aynı anlama gelen İngilizce kelimelerin baş harfleridir.
Hayat kurtaran diğer ilk yardım hedefleri arasında şoka mani olma, haberleşme ve kazazedenin en yakın ve uygun sağlık kuruluşuna sevk edilmesi yer alır.
İlk Yardım Nasıl Yapılır, İlk yardım Teknikleri ve Uygulaması
1. SOLUNUMU SAĞLAMA
Solunum deyince, soluk alma (inspirasyon) ve soluk verme (expirasyon) anlaşılır. Solunum, solunum sistemi organlarıyla, göğüs kafesi ve solunum kaslarının yardımıyla yapılır. Diyafram kası esas solunum kasıdır.
Kaslar, solunum kapasitesini ve göğüs kafesinin hacminin azalıp çoğalması dolayısıyla da akciğerlere havanın girme sini sağlarlar.
İnspirasyon ile alınan hava, akciğer alveollerinin içlerine kadar gider. Alveollerin dış yüzeylerindeki karboksi hemoglobin yönünden zengin kanla birleşir. Havanın %21 'i oksijendir. Oksijen ve diğer gazlardan oluşan hava temiz kabul edilir. Alveol duvarını yapan hücreler Difüzyon ile gaz alış verişini yaparlar. Oksijen, eritrositlerin yapısında bulu nan hemoglobin ile birleşerek oksihemoglobin meydana gelir. Bu sırada kandaki karbondioksit gazı da akciğerdeki havaya geçer. Bu fizyolojik mekanizma devam ettiği sürece anoksemi gelişmez. Solunum normal bir insan da dakikada 15-20 defa tekrarlanır. Solunum sayısı çocuklarda, yaşlılardan daha sıktır. Solunum, hareket, yorgunluk, sindirim ve hararetin yükselmesiyle sıklaşır.
Soluk almama haline APNE, çabuk ve zor soluk almaya DİSPNE, nöbetler halinde zor soluk almaya da ASTMA denir. Solunum merkezinin felci ile, soluk almamaya ASFİKSİ (boğulma) denir.
Solunum yetmezliği ve solunum durmasının bazı nedenleri şunlardır:
• Solunan havanın karışımındaki değişiklik, zehirli gazların solunması,
• Solunum sistemindeki doku kaybı ve yaralanmalar,
Göğüs yapısının ve göğüs kaslarının fonksiyon dışı kalması, sıkışmalar,
• Soluk yolunun tamamen tıkanması,
• Beyindeki solunum merkezinin bazı ilaçlar, zehirler ve beyin hastalıklarıyla etkilenmesi,
• Baş ve boyun travmaları,
• Elektrik ve yıldırım çarpmasıdır.
Yukarıdaki nedenler sonucu önce hipoksemi gelişerek kan Ph.sı asi-doza kayar. Sempatik veya direkt yolla dolaşım ve solunum merkezleri uyarılır. Böylece kalbin atış sayısı, kan volümü ve solunum volümü artar.
Solunumu sağlama işlemi yapılmazsa anoksemi gelişir. Doku hücrelerinde metabolizma durur. Sistemler fonksiyonsuz kalarak hasta ölür.
İlk yardımcı, solunum sağlamak amacıyla güç solunum yapanları ve zaman içinde solunum güçlüğü çekecek olanları YAN YATIŞ pozisyonuna alır. Bu pozisyonda soluk yolu açık kalacağından solunum normal devam eder.
Solunumu durmuş kazazedeye ise, hemen suni solunum yapılır. Böylece hipoksi ve anoksemi önlenir. Ambulansta veya ilk yardım merke zinde oksijen verilir.
2. KANAMAYI DURDURMA
Kanamanın çeşidi ne olursa olsun, kanama nedeni ve süresi kan hac minin azalmasına neden olarak hastada; endişe, huzursuzluk, soğuk ve nemli bir deri görünümü, renk solukluğu, vücut ısısının düşmesi ve tansiyon düşmesi gibi semptomlar görülür. Kanama devam ederse kan hacmi azalır. Hastada şok gibi tehlikeli patolojik durumlar ortaya çıkar. Organizmadaki azalan kan, birçok önemli görevini yapamaz.
Kazalardan ölüm nedenleri başında kanamalar başta gelmektedir. Kanamaların durdurulması, kaybedilen kanın ambulansta veya hastanede yerine konması birçok
yaralıyı hayata kavuşturur. Kısa sürede kanın %20'den fazlası kaybedilirse, hayat tehlikeye girer.
3. ŞOKA MANİ OLMA
Şok, birçok etkene dayalı olarak gelişir. Şokun gelişmekte olduğunu gösteren tipik belirtiler vardır. Böylece şoka mani olmak, daha şok tam gelişmeden mümkün olur.
Şoka karşı önlem alınmazsa şok derinleşir. Dönüşü olmayan şok durumuna girer. Dolaşım ve solunum yetmezliği de giderek artarak, sistemler fonksiyon dışı kalır.
Şok pozisyonuna alınan hastanın özellikle merkezi sinir sistemi kan ile yeterince beslenir. Şok belirtileri kaybolmaya başlar. Şok derinleşmez ve kontrol altına alınır. Bu konu, daha geniş olarak Şoklar bölümünde anlatılacaktır.
4. YARAYI DIŞ ETKENLERDEN KORUMA
Yaralıları bandaj tekniğine uygun olarak sarmak, tespit etmek ve dış et kenlerden korumak tedavi zamanını kısaltan en önemli bir uygulamadır. Herşeyden önce yaranın sekonder olarak kirlenmesine mani olmak amacıyla hava, top rak, elbise gibi dış etkenlerden izole edilir. Yaralanma sonucu açıkta kalan duyu sinir dantritleri, basınç ve fizik etkenler sonucu ağrı duyusunu meydana getirirler. Ağrı, fi zyolojik direnci kırdığı gibi, şok sebeplerin den birisi olabilir. Bilinçli hastanın yarasını
görmesine de mani olunmalıdır.
5. VÜCUT ISISINI KORUMA
Kazazede, normal bir insana göre daha fazla üşür. Vücut ısısını koru mak için dışarıdan ısı uygulanmaz. Dışardan uygulanan ısı yüzeyel kılcal damarları genişleterek ısı kaybına neden olur.
Hasta veya yaralıyı sıcak tutmak, canlılık faaliyetlerini destekler. Sıcak tutmak amacıyla battaniye, palto, ceket ve diğer örtüler kullanılır.
Bazı ateşli hastalıklar ve güneş çarpmasında vücut yüksek ısıdan korunur. Böyle durumlarda da vücudun serinletilmesi fizik metodlarla sağlanır. Keza donmalar da ise, yavaş yavaş ısıtma ile vücut ısısı ka zandırılmaya çalışılır.
Islak çamaşırların değiştirilmesinde, gereksiz hareketlerden kaçınılmalıdır. Her gereksiz hareket yeni bir komplikasyon meydana getire bilir.
Kazalarda İlk yardım ve Önemi
Hedef, amacı meydana getiren birimlerdir. Bir veya birden çok hedef, birbirlerini tamamlayarak amacı oluşturur. Hedefler, ilk yardımda hayat kurta ran uygulamalardır.
İlk yardımda öncelikli hedefler şunlardır:
• Solunumun sağlanması,
• Kanamanın durdurulması,
• Kan dolaşımının sağlanmasıdır.
Yukarıdaki üç uygulama ilk yardımın öncelikli hedefleridir. Yani ilk yardımın A.B.C.'sidir. Bu harfler, aynı anlama gelen İngilizce kelimelerin baş harfleridir.
Hayat kurtaran diğer ilk yardım hedefleri arasında şoka mani olma, haberleşme ve kazazedenin en yakın ve uygun sağlık kuruluşuna sevk edilmesi yer alır.
İlk Yardım Nasıl Yapılır, İlk yardım Teknikleri ve Uygulaması
1. SOLUNUMU SAĞLAMA
Solunum deyince, soluk alma (inspirasyon) ve soluk verme (expirasyon) anlaşılır. Solunum, solunum sistemi organlarıyla, göğüs kafesi ve solunum kaslarının yardımıyla yapılır. Diyafram kası esas solunum kasıdır.
Kaslar, solunum kapasitesini ve göğüs kafesinin hacminin azalıp çoğalması dolayısıyla da akciğerlere havanın girme sini sağlarlar.
İnspirasyon ile alınan hava, akciğer alveollerinin içlerine kadar gider. Alveollerin dış yüzeylerindeki karboksi hemoglobin yönünden zengin kanla birleşir. Havanın %21 'i oksijendir. Oksijen ve diğer gazlardan oluşan hava temiz kabul edilir. Alveol duvarını yapan hücreler Difüzyon ile gaz alış verişini yaparlar. Oksijen, eritrositlerin yapısında bulu nan hemoglobin ile birleşerek oksihemoglobin meydana gelir. Bu sırada kandaki karbondioksit gazı da akciğerdeki havaya geçer. Bu fizyolojik mekanizma devam ettiği sürece anoksemi gelişmez. Solunum normal bir insan da dakikada 15-20 defa tekrarlanır. Solunum sayısı çocuklarda, yaşlılardan daha sıktır. Solunum, hareket, yorgunluk, sindirim ve hararetin yükselmesiyle sıklaşır.
Soluk almama haline APNE, çabuk ve zor soluk almaya DİSPNE, nöbetler halinde zor soluk almaya da ASTMA denir. Solunum merkezinin felci ile, soluk almamaya ASFİKSİ (boğulma) denir.
Solunum yetmezliği ve solunum durmasının bazı nedenleri şunlardır:
• Solunan havanın karışımındaki değişiklik, zehirli gazların solunması,
• Solunum sistemindeki doku kaybı ve yaralanmalar,
Göğüs yapısının ve göğüs kaslarının fonksiyon dışı kalması, sıkışmalar,
• Soluk yolunun tamamen tıkanması,
• Beyindeki solunum merkezinin bazı ilaçlar, zehirler ve beyin hastalıklarıyla etkilenmesi,
• Baş ve boyun travmaları,
• Elektrik ve yıldırım çarpmasıdır.
Yukarıdaki nedenler sonucu önce hipoksemi gelişerek kan Ph.sı asi-doza kayar. Sempatik veya direkt yolla dolaşım ve solunum merkezleri uyarılır. Böylece kalbin atış sayısı, kan volümü ve solunum volümü artar.
Solunumu sağlama işlemi yapılmazsa anoksemi gelişir. Doku hücrelerinde metabolizma durur. Sistemler fonksiyonsuz kalarak hasta ölür.
İlk yardımcı, solunum sağlamak amacıyla güç solunum yapanları ve zaman içinde solunum güçlüğü çekecek olanları YAN YATIŞ pozisyonuna alır. Bu pozisyonda soluk yolu açık kalacağından solunum normal devam eder.
Solunumu durmuş kazazedeye ise, hemen suni solunum yapılır. Böylece hipoksi ve anoksemi önlenir. Ambulansta veya ilk yardım merke zinde oksijen verilir.
2. KANAMAYI DURDURMA
Kanamanın çeşidi ne olursa olsun, kanama nedeni ve süresi kan hac minin azalmasına neden olarak hastada; endişe, huzursuzluk, soğuk ve nemli bir deri görünümü, renk solukluğu, vücut ısısının düşmesi ve tansiyon düşmesi gibi semptomlar görülür. Kanama devam ederse kan hacmi azalır. Hastada şok gibi tehlikeli patolojik durumlar ortaya çıkar. Organizmadaki azalan kan, birçok önemli görevini yapamaz.
Kazalardan ölüm nedenleri başında kanamalar başta gelmektedir. Kanamaların durdurulması, kaybedilen kanın ambulansta veya hastanede yerine konması birçok
yaralıyı hayata kavuşturur. Kısa sürede kanın %20'den fazlası kaybedilirse, hayat tehlikeye girer.
3. ŞOKA MANİ OLMA
Şok, birçok etkene dayalı olarak gelişir. Şokun gelişmekte olduğunu gösteren tipik belirtiler vardır. Böylece şoka mani olmak, daha şok tam gelişmeden mümkün olur.
Şoka karşı önlem alınmazsa şok derinleşir. Dönüşü olmayan şok durumuna girer. Dolaşım ve solunum yetmezliği de giderek artarak, sistemler fonksiyon dışı kalır.
Şok pozisyonuna alınan hastanın özellikle merkezi sinir sistemi kan ile yeterince beslenir. Şok belirtileri kaybolmaya başlar. Şok derinleşmez ve kontrol altına alınır. Bu konu, daha geniş olarak Şoklar bölümünde anlatılacaktır.
4. YARAYI DIŞ ETKENLERDEN KORUMA
Yaralıları bandaj tekniğine uygun olarak sarmak, tespit etmek ve dış et kenlerden korumak tedavi zamanını kısaltan en önemli bir uygulamadır. Herşeyden önce yaranın sekonder olarak kirlenmesine mani olmak amacıyla hava, top rak, elbise gibi dış etkenlerden izole edilir. Yaralanma sonucu açıkta kalan duyu sinir dantritleri, basınç ve fizik etkenler sonucu ağrı duyusunu meydana getirirler. Ağrı, fi zyolojik direnci kırdığı gibi, şok sebeplerin den birisi olabilir. Bilinçli hastanın yarasını
görmesine de mani olunmalıdır.
5. VÜCUT ISISINI KORUMA
Kazazede, normal bir insana göre daha fazla üşür. Vücut ısısını koru mak için dışarıdan ısı uygulanmaz. Dışardan uygulanan ısı yüzeyel kılcal damarları genişleterek ısı kaybına neden olur.
Hasta veya yaralıyı sıcak tutmak, canlılık faaliyetlerini destekler. Sıcak tutmak amacıyla battaniye, palto, ceket ve diğer örtüler kullanılır.
Bazı ateşli hastalıklar ve güneş çarpmasında vücut yüksek ısıdan korunur. Böyle durumlarda da vücudun serinletilmesi fizik metodlarla sağlanır. Keza donmalar da ise, yavaş yavaş ısıtma ile vücut ısısı ka zandırılmaya çalışılır.
Islak çamaşırların değiştirilmesinde, gereksiz hareketlerden kaçınılmalıdır. Her gereksiz hareket yeni bir komplikasyon meydana getire bilir.
Sağlık Nedir, Hastalık Nedir
Sağlık Nedir, Genel Sağlık Bilgileri
Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO), sağlığın tanımı çağdaş, tam ve geniş anlamıyla yapmıştır. Bu tanım, Dünya Sağlık Teşkilatı'nın temel yasasında /er alarak kesinlik kazanmıştır. Böylece değişikliğe uğratılması önlenmiştir. Jünkü sağlığın tanımı değişik çevrelere göre, değişik şekilde yapılmak isten mektedir.
Sağlığın tanımı, Sağlık ve Temizlik
Sağlık, yalnız hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, bedenen, ruhen ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir.
Sağlık Hizmetleri Nelerdir
Sağlık hizmetleri, fert ve toplumun sağlıklı, uzun ömürlü olmasını ve verimli çalışmasını sağlar. Bu amaçla sağlık hizmetleri yürütülür.
Sağlık hizmetleri şunlardır:
a. Koruyucu sağlık hizmetleri
b. Tedavi edici sağlık hizmetleri
c. Esenlendirici sağlık hizmetleri (rehabilite edici)dir.
ilk yardım, koruyucu sağlık hizmetleri alanı içinde yer alır. ilk yardım, kaza yerinde veya 1. basamak sağlık hizmeti veren kurumlarda yapılan geçici tıbbi uygulamadır. Nakil süresince devam eder. Acil serviste veya ilgili klinikte acil,tedavi olarak devam eder. ilk yardım nerede yapılırsa yapılsın hayat kurtarıcı uygulamadır.
Hastalık Nedir
Sağlık yaşamın belli evrelerinde etkilenir. Sağlığı bozan etmenlerin sıklığı, türü ve etkinliği organ veya sistemleri az veya çok fonksiyonlarından alıkoyar. Sonuçta insan hastalanır. Veya sakat kalır. Ya da ölür.
Sağlığı bozan etmenler kişisel, çevresel ve sosyal olmak üzere üç ana gruba ayrılır.
Hastalığın tanımı, Hastalık Belirtileri, Hastalık Hastası olmak
Değişik etmenlerin organ ve sistemlerde yaptıkları fizyolojik değişiklikler sonucu görevlerini yapamaz hale gelmesine hastalık denir.
Hastalıklar, çeşidine, tuttukları organ ve sistemlere, toplumda görünüş özelliklerine, görüldükleri yaş gruplarına ve etkenlerine göre sınıflandırılırlar. Örneğin: Enfeksiyon hastalıkları, psikolojik hastalıklar, sosyal ve salgın has talıklar, dejeneratif hastalıklar ve bebeklik çağı hastalıkları gibi.
Hastalıklarda İlk Yardım
ilk yardım, ani olarak hastalanan veya kazaya uğrayan kimseye tıbbi te davisi yapılmadan önce ve bu süre içerisinde, anında, kaza yerinde, çevre imkanlarından yararlanarak ve ilaç kullanmadan yapılan geçici müdahaleler bütününe ilk yardım denir.
ilkyardım, sağlık personeli veya bu alanda eğitim almış sağlık personeli olmayan kişilerce yapılır. Yapılan uygulama ve derlenen bilgiler acil bakım eki bine iletilir.
Acil Bakım Nedir, Acil Bakım Teknisyenliği
Acil bakım, ilk yardım uygulamasından sonra veya ilk yardım ile birlikte kaza yerinde, ambulansta, acil serviste veya sağlık kuruluşunda kazazedenin hayatının devamının sağlanması için geçici süre ile yapılan tıbbi uygulamadır. Bu uygulama, sağlık personeli tarafından tıbbi araç-gereç kullanılarak yapılır.Acil bakımı yapan personel veya ekip, yaptığı uygulamaları ve yardımcı bilgileri tıbbi ve cerrahi tedaviyi yapacak olan ekibe iletir. Sorumluluğu da sona erer.
İlk yardım ve Acil Bakım Teknisyeni (Teknikeri), ilk yardım uygulamaları, olay yerinin değerlendirilmesi, kazazedenin sağlığının korunması, kazazedenin acil sağlık kurumuna teslim edilmesi gibi hizmetler veren sağlık personelidir.
Dünya Sağlık Teşkilatı (WHO), sağlığın tanımı çağdaş, tam ve geniş anlamıyla yapmıştır. Bu tanım, Dünya Sağlık Teşkilatı'nın temel yasasında /er alarak kesinlik kazanmıştır. Böylece değişikliğe uğratılması önlenmiştir. Jünkü sağlığın tanımı değişik çevrelere göre, değişik şekilde yapılmak isten mektedir.
Sağlığın tanımı, Sağlık ve Temizlik
Sağlık, yalnız hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, bedenen, ruhen ve sosyal yönden tam bir iyilik halidir.
Sağlık Hizmetleri Nelerdir
Sağlık hizmetleri, fert ve toplumun sağlıklı, uzun ömürlü olmasını ve verimli çalışmasını sağlar. Bu amaçla sağlık hizmetleri yürütülür.
Sağlık hizmetleri şunlardır:
a. Koruyucu sağlık hizmetleri
b. Tedavi edici sağlık hizmetleri
c. Esenlendirici sağlık hizmetleri (rehabilite edici)dir.
ilk yardım, koruyucu sağlık hizmetleri alanı içinde yer alır. ilk yardım, kaza yerinde veya 1. basamak sağlık hizmeti veren kurumlarda yapılan geçici tıbbi uygulamadır. Nakil süresince devam eder. Acil serviste veya ilgili klinikte acil,tedavi olarak devam eder. ilk yardım nerede yapılırsa yapılsın hayat kurtarıcı uygulamadır.
Hastalık Nedir
Sağlık yaşamın belli evrelerinde etkilenir. Sağlığı bozan etmenlerin sıklığı, türü ve etkinliği organ veya sistemleri az veya çok fonksiyonlarından alıkoyar. Sonuçta insan hastalanır. Veya sakat kalır. Ya da ölür.
Sağlığı bozan etmenler kişisel, çevresel ve sosyal olmak üzere üç ana gruba ayrılır.
Hastalığın tanımı, Hastalık Belirtileri, Hastalık Hastası olmak
Değişik etmenlerin organ ve sistemlerde yaptıkları fizyolojik değişiklikler sonucu görevlerini yapamaz hale gelmesine hastalık denir.
Hastalıklar, çeşidine, tuttukları organ ve sistemlere, toplumda görünüş özelliklerine, görüldükleri yaş gruplarına ve etkenlerine göre sınıflandırılırlar. Örneğin: Enfeksiyon hastalıkları, psikolojik hastalıklar, sosyal ve salgın has talıklar, dejeneratif hastalıklar ve bebeklik çağı hastalıkları gibi.
Hastalıklarda İlk Yardım
ilk yardım, ani olarak hastalanan veya kazaya uğrayan kimseye tıbbi te davisi yapılmadan önce ve bu süre içerisinde, anında, kaza yerinde, çevre imkanlarından yararlanarak ve ilaç kullanmadan yapılan geçici müdahaleler bütününe ilk yardım denir.
ilkyardım, sağlık personeli veya bu alanda eğitim almış sağlık personeli olmayan kişilerce yapılır. Yapılan uygulama ve derlenen bilgiler acil bakım eki bine iletilir.
Acil Bakım Nedir, Acil Bakım Teknisyenliği
Acil bakım, ilk yardım uygulamasından sonra veya ilk yardım ile birlikte kaza yerinde, ambulansta, acil serviste veya sağlık kuruluşunda kazazedenin hayatının devamının sağlanması için geçici süre ile yapılan tıbbi uygulamadır. Bu uygulama, sağlık personeli tarafından tıbbi araç-gereç kullanılarak yapılır.Acil bakımı yapan personel veya ekip, yaptığı uygulamaları ve yardımcı bilgileri tıbbi ve cerrahi tedaviyi yapacak olan ekibe iletir. Sorumluluğu da sona erer.
İlk yardım ve Acil Bakım Teknisyeni (Teknikeri), ilk yardım uygulamaları, olay yerinin değerlendirilmesi, kazazedenin sağlığının korunması, kazazedenin acil sağlık kurumuna teslim edilmesi gibi hizmetler veren sağlık personelidir.
Kaza, Kazazede, Travma Hakkında
Kaza Nedir, Kazalar
Bilgisizlik, sorumsuzluk ve dikkatsizlik gibi nedenlere bağlı olarak bek lenmedik bir anda meydana gelen, kişi ve çevresindekilerin sağlığını bozan, istenmeyen sonuçlar doğuran olaylara kaza denir.
Ülkemizde kazalardan ölüm oranı oldukça yüksektir. Hastanedeki ölümlerin %8'ini kazalardan ölümler kapsar. Kazalardan ölümleri yaş grupları önemli ölçüde etkilemektedir. Özellikle 5 yaşın altındaki ölüm nedenleri arasında kazalar 4. sırayı alır.
En sık görülen kazalar; trafik, iş, ev ve spor kazalarıdır.
Kazazede Kimdir
Kaza yapan veya meydana gelen kazadan etkilenen ve sağlığı bozu lan kimsedir. Kaza lar gibi doğal fela ketlerden etkilenen kişiler de kazaze de olarak tanımlanır. Deprern-zede gibi. insanı ruhen ve ekonomik olarak olumsuz yönde etkileyen so syal olaylar da "zede" yapar.
Travma Nedir, Travma Sonrası Stres, Psikolojik Travma
Mekanik faktörler tarafından meydana getirilen lokal veya genel doku harabiyetine travma denir. Do kuların travmaya karşı direnci vardır. Bu direnç dokuların anatomik yapılarından ileri gelir. Doku mekanik faktörün etkisine direnç gösterebilirse travma meydana gelmez. Travma etkeni olan faktörün yüzeyi, hızı, mesa fesi, yapısı ve dokunun normal veya patolojik oluşu travmayı etkiler. Özellikle patolojik yapıdaki doku travmaya daha az direnç gösterir. Örneğin: Yanık skatrisi, tümörlü kemik gibi.Travma sonucu deri ve deri altı dokularında bütünlük bozulmuşsa açık travma, deri bütünlüğü bozulmamış fakat deri altı dokularında harabiyet meydana gelmişse kapalı travma denir.
Bilgisizlik, sorumsuzluk ve dikkatsizlik gibi nedenlere bağlı olarak bek lenmedik bir anda meydana gelen, kişi ve çevresindekilerin sağlığını bozan, istenmeyen sonuçlar doğuran olaylara kaza denir.
Ülkemizde kazalardan ölüm oranı oldukça yüksektir. Hastanedeki ölümlerin %8'ini kazalardan ölümler kapsar. Kazalardan ölümleri yaş grupları önemli ölçüde etkilemektedir. Özellikle 5 yaşın altındaki ölüm nedenleri arasında kazalar 4. sırayı alır.
En sık görülen kazalar; trafik, iş, ev ve spor kazalarıdır.
Kazazede Kimdir
Kaza yapan veya meydana gelen kazadan etkilenen ve sağlığı bozu lan kimsedir. Kaza lar gibi doğal fela ketlerden etkilenen kişiler de kazaze de olarak tanımlanır. Deprern-zede gibi. insanı ruhen ve ekonomik olarak olumsuz yönde etkileyen so syal olaylar da "zede" yapar.
Travma Nedir, Travma Sonrası Stres, Psikolojik Travma
Mekanik faktörler tarafından meydana getirilen lokal veya genel doku harabiyetine travma denir. Do kuların travmaya karşı direnci vardır. Bu direnç dokuların anatomik yapılarından ileri gelir. Doku mekanik faktörün etkisine direnç gösterebilirse travma meydana gelmez. Travma etkeni olan faktörün yüzeyi, hızı, mesa fesi, yapısı ve dokunun normal veya patolojik oluşu travmayı etkiler. Özellikle patolojik yapıdaki doku travmaya daha az direnç gösterir. Örneğin: Yanık skatrisi, tümörlü kemik gibi.Travma sonucu deri ve deri altı dokularında bütünlük bozulmuşsa açık travma, deri bütünlüğü bozulmamış fakat deri altı dokularında harabiyet meydana gelmişse kapalı travma denir.
İlk Yardım Acil Bakım Hizmeti
İlk Yardım ve Acil Bakım Hizmeti Veren Kurumlar
İlk yardım ve acil bakım hizmetleri, Koruyucu Sağlık Hizmeti veren I. Ba samak ve Tedavi edici Sağlık hizmeti veren II. ve III. Basamak Sağlık Hizmet lerine ait Sağlık Kurumlarında verilir.
İlk yardım ve acil bakım hizmeti veren sağlık kurumları kırsal alandan, kentsel alana doğru olmak üzere;
Sağlık Evleri, Sağlık Ocakları,
Sağlık Grup Başkanlıkları,
Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri,
Dispanserler, Devlet hastaneleri,
Özel dal ve yüksek ihtisas hastaneleridir.
Devlet hastaneleri ve özel dal hastanelerinde ACİL SERVİS'ler yapılmıştır. Acil servisler acil bakım ünitesidir. İlk yardım için baş vuran kazaze de ve hastalara önce ilk yardım sonra acil bakım ve tedavi hizmeti verilir.
Acil servisler, hastayı iyileştirmek, hali hazır durumunu kontrol altında tutmak, komplikasyonları önlemek ve tedaviyi kolaylaştırmak üzere modern ci hazlarla donatılmıştır.
Acil servisler, haberleşme ve ambulans ağı ile acil sağlık sistemi zincirinin hastaneden önceki halkasıdır. Hastanenin her türlü teşhis ve te davi imkanlarından yararlanır.
Acil bakım üniteleri kamuya ait hastaneler dışında özel hastaneler, üniversite hastanelerinde vardır.
ilk yardım ve acil bakım üniteleri, işçi çalıştıran sanayi kuruluşlarında iş ve işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili yasalar gereğince zorunlu olarak açılır.
Ana arter adı verilen şehirlerarası oto yol üzerindeki sağlık kurumları acil servislere sahiptir. Bu merkezler, toplu yaralanma ile sonuçlanan trafik kaza larında ilk yardım ve acil bakım hizmeti sunabilecek personele, ambu lanslara ve cihaz donanımına sahiptirler.
İlk yardım ve acil bakım hizmetleri, Koruyucu Sağlık Hizmeti veren I. Ba samak ve Tedavi edici Sağlık hizmeti veren II. ve III. Basamak Sağlık Hizmet lerine ait Sağlık Kurumlarında verilir.
İlk yardım ve acil bakım hizmeti veren sağlık kurumları kırsal alandan, kentsel alana doğru olmak üzere;
Sağlık Evleri, Sağlık Ocakları,
Sağlık Grup Başkanlıkları,
Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezleri,
Dispanserler, Devlet hastaneleri,
Özel dal ve yüksek ihtisas hastaneleridir.
Devlet hastaneleri ve özel dal hastanelerinde ACİL SERVİS'ler yapılmıştır. Acil servisler acil bakım ünitesidir. İlk yardım için baş vuran kazaze de ve hastalara önce ilk yardım sonra acil bakım ve tedavi hizmeti verilir.
Acil servisler, hastayı iyileştirmek, hali hazır durumunu kontrol altında tutmak, komplikasyonları önlemek ve tedaviyi kolaylaştırmak üzere modern ci hazlarla donatılmıştır.
Acil servisler, haberleşme ve ambulans ağı ile acil sağlık sistemi zincirinin hastaneden önceki halkasıdır. Hastanenin her türlü teşhis ve te davi imkanlarından yararlanır.
Acil bakım üniteleri kamuya ait hastaneler dışında özel hastaneler, üniversite hastanelerinde vardır.
ilk yardım ve acil bakım üniteleri, işçi çalıştıran sanayi kuruluşlarında iş ve işçi sağlığı ve iş güvenliği ile ilgili yasalar gereğince zorunlu olarak açılır.
Ana arter adı verilen şehirlerarası oto yol üzerindeki sağlık kurumları acil servislere sahiptir. Bu merkezler, toplu yaralanma ile sonuçlanan trafik kaza larında ilk yardım ve acil bakım hizmeti sunabilecek personele, ambu lanslara ve cihaz donanımına sahiptirler.
İlk Yardım Çantası Malzemeleri
İlk Yardım Çantası ve Malzemeleri, İlk Yardım Çantaları Çeşitleri
Acil Yardım Çantası, İlk Yardım Trafik
İlk yardım çantaları, kaza yerinde ilk yardım uygulamalarında kullanılacak araç-gereçleri ile düzenlenir. İlk yardım çantası, olay yerinde ilk yardım yapabilmeyi sağlar. Evde, okulda, işyerinde, otomobilde yani insanın her yerde kazaya uğrayacağı düşünülerek düzenlenmiştir.
ilk yardım çantaları, zaman zaman kontrol edilmeli ve eksikleri tamam lanmalıdır. Artık ilaçlardan oluşan ilk yardım çantaları ya da kutuları hiç bir zaman amaca ulaştırmaz. İlaçlar, ilk yardım aracı ve gereci değildir. Bilinçsiz uygulanması da ölümle sonuçlanabilir.
İlk yardım çantaları daima en kolay ulaşılabilen yerlerde bulunmalıdır. İlk yardımcının zaman kaybetmeden ulaşacağı fakat çocukların ulaşamadığı yükseklikte bir yerde olmalıdır. Kilitlemek uygulamayı geciktirebilir.
İlk yardım çantaları, amaca göre düzenlendiği için değişik isimler alır. Kişisel ilk yardım çantası, araç
ilk yardım çantası, seyahat çantası ve araç ilk yardım çantası gibi.
İlk yardım çantasının kapsamı, kullanılacağı yere göre değiştirilir. Örneğin arazide çalışan bir orman işçi kampında, çanta malzemelerine yılan serumu, antihistaminikler ve bazı acil ilaçlar ilave edilir.
İlk yardım dolabı, daha kapsamlıdır. İlk yardım istasyonlarında bulunur. İlk yardım çantalarının sayısı da ihtiyaca göre artırılır.
Kişisel İlk Yardım Çantasında, Evde İlk Yardım Malzemeleri
Kişisel ilk yardım çantası, evde, okulda küçük işyerinde bir veya birkaç kişinin kullanabileceği araç-gereçlerle donatılır.
Çantaya ihtiyaç duyacak kişinin kronik bir hastalığı varsa, o hastalığa karşı önlem almak üzere çantasını düzenleyebilir.
Genel olarak kişisel ilk yardım çantasında aşağıdaki araç-gereçler bulunmalıdır.
• Flaster, steril paketlenmiş gaz bezler, kağıt gazbez,
• Gaz kompresler, hazır pansumanlar, termofor,
• Değişik ölçülerde üçgen ve rulo sargılar, turnike,
• Kunt uçlu makas, pens, enjektör, plastik buz torbası,
• Çengelli iğne, pamuk paketleri, termometre,
• Kalem, not defteri, el feneri,
• Antiseptik solüsyonlar, ağrı kesiciler, antibiyotikli yara ve yanık pomatları, vazelin,
• Tendürdiyot, alkol, amonyak, karbonat, şeker,
• İlk yardım kitabıdır.
Seyahat İlk Yardım Çantası
Seyahata çıkılacağı zaman ilk yardım amacıyla kullanılabilecek araç ve gereçler seyahat ilk yardım çantasına yerleştirilmelidir.
Bir seyahat ilk yardım çantasında bulunması gereken mal zemeler şunlardır:
• Çeşitli ölçülerde rulo sargılar, üçgen sargılar, turnike,
• Geniş ölçülerde rulo sargılar, üçgen sargılar, plastik torba,
• Çengelli iğneler, el feneri, kalem, bloknot,
• Atel takımları, gaz bezler ve hidrofil pamuk, flaster,
• Şeker, sodyum bi karbonat, tannik asit eriyiği,
• Alkol, tentürdiyot, amonyak, vazelin,
• İlk yardım kitabıdır.
Araç İlk Yardım Çantası, Araçlarda, Motorlu Taşıtlarda İlk Yardım Çantası
Motorlu taşıt ilk yardım çantası, Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili "yönetmeliğe göre trafiğe çıkan her araçta bulunması zorunludur.
Taşıt ilk yardım çantası, kaza anında iik yardımcının kullanabileceği önemli bazı malzemeleri içerir. Bu mal zemelerin kullanılması kazalardan ölüm oranını azaltır. Özellikle kanamalar da kullanılan ilk yardım malzemeleri yanında yaranın dış etkenlerden korunmasına yönelik malzemeler
vardır.
ilk yardım çantası, aracın kaza da en az zarar gören bir yerinde bulunur. Aracın iç arka sağ kısmı en uygun yer olarak belirlenmiştir. Aynı zamanda çanta, kolay alınabilecek şekilde konmalıdır.
Motorlu araç ilk yardım çantasında bulunması gereken malzemeler aracın yolcu kapasitesine göre düzenlenmiştir. Örneğin taksi, kamyon v( kamyonetteki malzemelere göre, minibüs ve otobüsteki ilk yardım çanta muh teviyatı 3-5 defa daha fazladır.
Türk Standartları Enstitüsü TS 4019 nolu standart ile çanta donanımı! belirlemiştir.
Bu malzemelerle donatılmış çanta, 10 kişiye kadar olan araçlarda bulundurulmalıdır. Ayrıca, fazla olan her 10 kişi için birer çanta daha bulundurul masını hükme bağlamıştır.
Araç ilk yardım çantası malzemeleri şunlardır:
• Hava hortumu (Airvvay),
• Suni solunum maskesi,
• Üçgen sargı bezi,
• Sargı bezi (üç adet 10 cmx250 cm),
• Flaster (1,25 cmx100 cm),
• Steril tampon (gazlı bez) 3 paket,
• Makas (küçük boy bir adet),
• Elastik bandaj (5 cmx150 cm),
• Çengelli iğne (6 adet),
• Yara bandı (5 adet),
• Açık renkli plastik örtü (200x150 cm),
• Not defteri (küçük) ve kurşun kalem,
• ilk yardım el kitabı,
• Malzeme listesidir.
Bu malzemeler uygun büyüklükteki bölmeli, kapaklı çantaya konula caktır. Ayrıca malzemelerin içine yeteri kadar büyük ve küçük telefon jetonu veya kartı ile küçük el feneri konulması haberleşmenin çabukluğu için yararlıdır.
Acil Yardım Çantası, İlk Yardım Trafik
İlk yardım çantaları, kaza yerinde ilk yardım uygulamalarında kullanılacak araç-gereçleri ile düzenlenir. İlk yardım çantası, olay yerinde ilk yardım yapabilmeyi sağlar. Evde, okulda, işyerinde, otomobilde yani insanın her yerde kazaya uğrayacağı düşünülerek düzenlenmiştir.
ilk yardım çantaları, zaman zaman kontrol edilmeli ve eksikleri tamam lanmalıdır. Artık ilaçlardan oluşan ilk yardım çantaları ya da kutuları hiç bir zaman amaca ulaştırmaz. İlaçlar, ilk yardım aracı ve gereci değildir. Bilinçsiz uygulanması da ölümle sonuçlanabilir.
İlk yardım çantaları daima en kolay ulaşılabilen yerlerde bulunmalıdır. İlk yardımcının zaman kaybetmeden ulaşacağı fakat çocukların ulaşamadığı yükseklikte bir yerde olmalıdır. Kilitlemek uygulamayı geciktirebilir.
İlk yardım çantaları, amaca göre düzenlendiği için değişik isimler alır. Kişisel ilk yardım çantası, araç
ilk yardım çantası, seyahat çantası ve araç ilk yardım çantası gibi.
İlk yardım çantasının kapsamı, kullanılacağı yere göre değiştirilir. Örneğin arazide çalışan bir orman işçi kampında, çanta malzemelerine yılan serumu, antihistaminikler ve bazı acil ilaçlar ilave edilir.
İlk yardım dolabı, daha kapsamlıdır. İlk yardım istasyonlarında bulunur. İlk yardım çantalarının sayısı da ihtiyaca göre artırılır.
Kişisel İlk Yardım Çantasında, Evde İlk Yardım Malzemeleri
Kişisel ilk yardım çantası, evde, okulda küçük işyerinde bir veya birkaç kişinin kullanabileceği araç-gereçlerle donatılır.
Çantaya ihtiyaç duyacak kişinin kronik bir hastalığı varsa, o hastalığa karşı önlem almak üzere çantasını düzenleyebilir.
Genel olarak kişisel ilk yardım çantasında aşağıdaki araç-gereçler bulunmalıdır.
• Flaster, steril paketlenmiş gaz bezler, kağıt gazbez,
• Gaz kompresler, hazır pansumanlar, termofor,
• Değişik ölçülerde üçgen ve rulo sargılar, turnike,
• Kunt uçlu makas, pens, enjektör, plastik buz torbası,
• Çengelli iğne, pamuk paketleri, termometre,
• Kalem, not defteri, el feneri,
• Antiseptik solüsyonlar, ağrı kesiciler, antibiyotikli yara ve yanık pomatları, vazelin,
• Tendürdiyot, alkol, amonyak, karbonat, şeker,
• İlk yardım kitabıdır.
Seyahat İlk Yardım Çantası
Seyahata çıkılacağı zaman ilk yardım amacıyla kullanılabilecek araç ve gereçler seyahat ilk yardım çantasına yerleştirilmelidir.
Bir seyahat ilk yardım çantasında bulunması gereken mal zemeler şunlardır:
• Çeşitli ölçülerde rulo sargılar, üçgen sargılar, turnike,
• Geniş ölçülerde rulo sargılar, üçgen sargılar, plastik torba,
• Çengelli iğneler, el feneri, kalem, bloknot,
• Atel takımları, gaz bezler ve hidrofil pamuk, flaster,
• Şeker, sodyum bi karbonat, tannik asit eriyiği,
• Alkol, tentürdiyot, amonyak, vazelin,
• İlk yardım kitabıdır.
Araç İlk Yardım Çantası, Araçlarda, Motorlu Taşıtlarda İlk Yardım Çantası
Motorlu taşıt ilk yardım çantası, Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili "yönetmeliğe göre trafiğe çıkan her araçta bulunması zorunludur.
Taşıt ilk yardım çantası, kaza anında iik yardımcının kullanabileceği önemli bazı malzemeleri içerir. Bu mal zemelerin kullanılması kazalardan ölüm oranını azaltır. Özellikle kanamalar da kullanılan ilk yardım malzemeleri yanında yaranın dış etkenlerden korunmasına yönelik malzemeler
vardır.
ilk yardım çantası, aracın kaza da en az zarar gören bir yerinde bulunur. Aracın iç arka sağ kısmı en uygun yer olarak belirlenmiştir. Aynı zamanda çanta, kolay alınabilecek şekilde konmalıdır.
Motorlu araç ilk yardım çantasında bulunması gereken malzemeler aracın yolcu kapasitesine göre düzenlenmiştir. Örneğin taksi, kamyon v( kamyonetteki malzemelere göre, minibüs ve otobüsteki ilk yardım çanta muh teviyatı 3-5 defa daha fazladır.
Türk Standartları Enstitüsü TS 4019 nolu standart ile çanta donanımı! belirlemiştir.
Bu malzemelerle donatılmış çanta, 10 kişiye kadar olan araçlarda bulundurulmalıdır. Ayrıca, fazla olan her 10 kişi için birer çanta daha bulundurul masını hükme bağlamıştır.
Araç ilk yardım çantası malzemeleri şunlardır:
• Hava hortumu (Airvvay),
• Suni solunum maskesi,
• Üçgen sargı bezi,
• Sargı bezi (üç adet 10 cmx250 cm),
• Flaster (1,25 cmx100 cm),
• Steril tampon (gazlı bez) 3 paket,
• Makas (küçük boy bir adet),
• Elastik bandaj (5 cmx150 cm),
• Çengelli iğne (6 adet),
• Yara bandı (5 adet),
• Açık renkli plastik örtü (200x150 cm),
• Not defteri (küçük) ve kurşun kalem,
• ilk yardım el kitabı,
• Malzeme listesidir.
Bu malzemeler uygun büyüklükteki bölmeli, kapaklı çantaya konula caktır. Ayrıca malzemelerin içine yeteri kadar büyük ve küçük telefon jetonu veya kartı ile küçük el feneri konulması haberleşmenin çabukluğu için yararlıdır.
İlk Yardımda Gerekli Araç ve Gereçler
İlk Yardım İstasyonunda Bulunması Gereken Araç ve Gereçler
İlk yardım istasyonları veya üniteleri, toplu haldeki afetzedeler karşısında stok malzemelerle, güçlüğe uğramadan müdahaleyi gerçekleştirirler. Eksilen malzeme zaman zaman kontrol edilerek tamamlanır. Ayrıca istasyonlarda amaca göre hazırlanmış ilk yardım çantaları da bulundu rulmalıdır. Örneğin bir yılan sokması karşısında yapılması gereken ilk yardıma yarayacak malzemenin hazır bulundurulması gibi.
Bir ilk yardım istasyonunda şu malzemeler bulunmalıdır:
Amonyak 100 cc, müshiller, meyve tuzları, sodyum klorür, analjezik ilaçlar, kan durdurucular, dolaşım düzenleyiciler, analeptikler, antihistaminikler, antiallerjik ilaçlar, tansiyon yükseltenler, antitoksik serumlar, fizyolojik serum ve glikose serum, elektrolit ihtiva eden sıvılar, dereceli kaplar, küvetler, lavaj lavman takımları, enjektörler, sterilizatör, termometreler, el feneri, steril pens ve pensetler, pansuman takımı, ilk yardım kitabıdır.
Atel takımları tespit sargıları, üçgen sargılar, rule sargılar, hidrofil pamuk, tromel içinde steril tanponlar ve gaz kompresler, değişik boyda pan sumanlar, flasterli hazır pansumanlar, turnikeler, çengelli iğneler, plastik ve bez çarşaflar, battaniye, şok tahtaları, sedyeler, özel ilk yardım^çantalarıdır.İlk yardım istasyonunda ya da servisinde bulunması gereken araç ve gereçler yukarıda gruplar halinde verilmiştir Örneğin; kulakta yabancı cisim konusu anlatılırken, kulak lavajı için gerekli malzemeler verilmiştir. İlk yardımı gerektirecek değişik durumlar, göz önünde tutulursa, ili yardım servislerinde bulundurulacak araç ve gereçler belirlenmiş olur.
İlk yardım istasyonları veya üniteleri, toplu haldeki afetzedeler karşısında stok malzemelerle, güçlüğe uğramadan müdahaleyi gerçekleştirirler. Eksilen malzeme zaman zaman kontrol edilerek tamamlanır. Ayrıca istasyonlarda amaca göre hazırlanmış ilk yardım çantaları da bulundu rulmalıdır. Örneğin bir yılan sokması karşısında yapılması gereken ilk yardıma yarayacak malzemenin hazır bulundurulması gibi.
Bir ilk yardım istasyonunda şu malzemeler bulunmalıdır:
Amonyak 100 cc, müshiller, meyve tuzları, sodyum klorür, analjezik ilaçlar, kan durdurucular, dolaşım düzenleyiciler, analeptikler, antihistaminikler, antiallerjik ilaçlar, tansiyon yükseltenler, antitoksik serumlar, fizyolojik serum ve glikose serum, elektrolit ihtiva eden sıvılar, dereceli kaplar, küvetler, lavaj lavman takımları, enjektörler, sterilizatör, termometreler, el feneri, steril pens ve pensetler, pansuman takımı, ilk yardım kitabıdır.
Atel takımları tespit sargıları, üçgen sargılar, rule sargılar, hidrofil pamuk, tromel içinde steril tanponlar ve gaz kompresler, değişik boyda pan sumanlar, flasterli hazır pansumanlar, turnikeler, çengelli iğneler, plastik ve bez çarşaflar, battaniye, şok tahtaları, sedyeler, özel ilk yardım^çantalarıdır.İlk yardım istasyonunda ya da servisinde bulunması gereken araç ve gereçler yukarıda gruplar halinde verilmiştir Örneğin; kulakta yabancı cisim konusu anlatılırken, kulak lavajı için gerekli malzemeler verilmiştir. İlk yardımı gerektirecek değişik durumlar, göz önünde tutulursa, ili yardım servislerinde bulundurulacak araç ve gereçler belirlenmiş olur.
Ambulans Malzemeleri (Kapsamlı)
Ambulansta Bulunması Gerekli Araç Gereç ve Malzemeler
Genel İlkeler
Ambulansta bulunması gereken araç-gereçler ambulans içinde kolay ulaşılabilecek bölümlere yerleştirilir. Ambulansın iç tasarımı, bu araç-gereçlerin depolanması ve kullanıma hazır bulunmasına göre yapılmıştır.
Araç-gereçlerin tesbiti ve temini ambulanstan sorumlu doktor tarafından belirlenir.
Ambulans bakım formunda belirlenen aralıklarla kontrol edilerek eksik aracı-gereçleri belirlenir. Hizmete çıkmadan önce eksikleri tamamlanır.
Arnbulanstaki araç-gereçler kullanımda önem ve öncelik durumuna göre yerleştirilir. Hasta ambulansta yatarken, İYAB Teknisyeninin ve ambu lans ekibinin fazla hareket etmeden araç-gereçlere ulaşması ve uygula ması esas alınmıştır.
Araç Gereçler
Ambulans içinde bulunması gereken araç-gereçler ve bunların ambu lanstaki yerleri şöyledir. (Araç-gereçler, kitler ve gruplar halinde açıklanmıştır.)
İlk yardım ve acil bakım ambulanslarının araç-gereçleri TSE tarafından belirlenmiştir.
Araç-gereç bulundurma ilkeleri şunlardır.
Araçlar, önem ve kullanım sıklığına göre ambulansın uygun yerlerine yerleştirilir.
Hayati tehlike durumunda kullanılan araçlar daima öncelik taşırlar.
Hava yolunu açmaya ve oksijen vermeye yarayan araçlar sedye başında durur.
Kanama, kalp resüsitasyonu ve kan basıncının kontrolü araçları sedyenin yan tarafında yer alır.
Kullanıma hazır diğer araç-gereçler de çanta içinde olmalıdır. Ambulansta bulunan diğer araç-gereçler şunlardır.
Tekerlekli sedyeler, yastık ve battaniyeler,
Katlanabilir ve portatif sedyeler,
Sedyeyi ambulansa tesbit araçları,
Hastayı sedyeye tesbit araçları,
Yenidoğanlar, çocuklar ve yetişkiner için hava yolları (Airvvay),
Suni solunum araçları (elle çalışan),
Maskeler,
Aspirasyon cihazları (Sabit-Portatif) ve ekleri,
Aspirasyon tüpleri ve sondalar,
Oksijen cihazları (Sabit ve portatif) ve ekleri,
Oksijen maskeleri,
Kalp masajı cihazları ve gereçleri,
Omurga tahtasıdır.
Ambulansta Hasta Bakımında Kullanılan Araç ve Gereçler
Ambulansta hasta bakımı için gerekli olan temel araç-gereçler, temel hasta bakımı, tesbit araçları, pansuman ve bandaj araçları, acil doğum desteği araçları ve zehirlenmelerde kullanılacak araç-gereçler olmak üzere 5 temel grupta açıklanmaktadır.
Hasta bakımında kullanılan temel araç-gereçler şunlardır.
Hasta Bakımı Araç ve Gereçleri
2 yastık, 2 yastık kılıfı, 2 çarşaf,
4 battaniye, 4 havlu,
Küvet veya tek kullanımlık kusmuk torbası,
2 kutu kağıt mendil,
1 ördek, idrar şişesi,
2 termometre (tek kullanımlık),
4 kum torbası,
1 tansiyon aleti,
1 steteskop,
1 travma makası,
1 bardak (tek kullanımlık), 1 kırılmaz su kabı,
1 paket ıslak bez,
4 paket buz,
6 amonyak soluma cihazı,
4 litre irrigasyon sıvısı,
2 bağlama aracı,
1 paket plastik torbadır.
Tespit Araç Gereçleri; Kırık ve çıkıkların tesbiti için;
Traksiyon araçları,
Çeşitli ateller (plastik, tahta, karton),
Değişik ölçülerde üçgen ve rulo sargılar,
Elastik bandajlar, kol askıları,
Servikal boyunluklar ve omurga tahtası,
Havalı anti şok giysilerdir.
Pansuman Araç ve Gereçleri
Steril travma örtüleri (katlanmış paketler 23x25 cm boyutunda),
Kendiliğinden yapışabilen 10x4.5 cm boyutunda rulo bandajlar,
Steri hava geçirmeyen ve yapışmayan pnomotoraks folyeleri,
Flasterler (Değişik genişlikte),
Çengelli iğneler,
Steril gazlı bez, 10x10 cm boyutunda,
Steril gaz kompres, 15x23 cm boyutunda,
Antiseptik solüsyonlar,
Küvetler, pensler, pensetler, makas,
Kirli torbasıdır.
Acil Doğum Desteği Araç Gereçleri
Steril doğum çantası İçinde aşağıdaki araç-gereçler bulunur.
1 cerrahi makas,
3 kordon klempi veya umblikal flaster,
5 adet havlu, 12 adet 10x10 boyutunda sünger,
4 çift steril eldiven,
1 bebek battaniyesi,
2 büyük plastik torba,
1 adet bebek aspiratörü,
1 oksijen cihazı,
Çeşitli örtülerdir.
Akut Zehirlenme Kitleri
Zehir danışma merkezlerinin telefon numaralarının yazılı olduğu not defteri
Su ve bardak,
Aktif kömür,
Göz ve deri yıkama için irrigatör,
Anti serumlar,
Nötürleştiriciler,
Atlama ünitesi (Acil kullanıma hazır ilk yardım araç-gereçlerini içeren çanta).
Ambulans Personelinin Güvenliği İçin Kullanılan Araç ve Gereçler
Ambulans personeli kaza yerinde ilk yardım yaparken, kaza yerinde güvenlik önlemleri almalıdır. Bu önlemler hem kendisi hem de kazazede nin tekrar bir kazaya uğramasını önler.
Ambulansın mekanik yapısı içinde uyarı araçları vardır. Işıklı ve sesli uyarı, ambulansın bulunduğu bölgeyi ikincil kazalardan korur.
Aşağıdaki araç-gereçler ambulanstan uzak ve ilk yardımın yapıldığı yerde trafiğin kontrolü, aydınlatma ve uyarı için kullanılır.
Personelin güvenliği için gerekli olan araç-gereçler şunlardır.
Reflektörlü yanıp sönen ışıklı uyarı araçları. Bu amaçla yanan meşale veya lastik gibi şeyler kullanılmamalıdır. Alev çıkaran yanıcılar yangınlara neden olurlar.
2 adet el feneri ve yedek piller,
Kuru yangın söndürücüler,
Miğfer, koruyucu yüz maskesi ve gözlük,
Portatif projektörler,
Kurtarma araç-gereçler seti,
Çıkartma araçları seti,
Yangına dayanıklı özel giysiler,
Koruyucu maskeler, eldiven ve giysilerdir.
Genel İlkeler
Ambulansta bulunması gereken araç-gereçler ambulans içinde kolay ulaşılabilecek bölümlere yerleştirilir. Ambulansın iç tasarımı, bu araç-gereçlerin depolanması ve kullanıma hazır bulunmasına göre yapılmıştır.
Araç-gereçlerin tesbiti ve temini ambulanstan sorumlu doktor tarafından belirlenir.
Ambulans bakım formunda belirlenen aralıklarla kontrol edilerek eksik aracı-gereçleri belirlenir. Hizmete çıkmadan önce eksikleri tamamlanır.
Arnbulanstaki araç-gereçler kullanımda önem ve öncelik durumuna göre yerleştirilir. Hasta ambulansta yatarken, İYAB Teknisyeninin ve ambu lans ekibinin fazla hareket etmeden araç-gereçlere ulaşması ve uygula ması esas alınmıştır.
Araç Gereçler
Ambulans içinde bulunması gereken araç-gereçler ve bunların ambu lanstaki yerleri şöyledir. (Araç-gereçler, kitler ve gruplar halinde açıklanmıştır.)
İlk yardım ve acil bakım ambulanslarının araç-gereçleri TSE tarafından belirlenmiştir.
Araç-gereç bulundurma ilkeleri şunlardır.
Araçlar, önem ve kullanım sıklığına göre ambulansın uygun yerlerine yerleştirilir.
Hayati tehlike durumunda kullanılan araçlar daima öncelik taşırlar.
Hava yolunu açmaya ve oksijen vermeye yarayan araçlar sedye başında durur.
Kanama, kalp resüsitasyonu ve kan basıncının kontrolü araçları sedyenin yan tarafında yer alır.
Kullanıma hazır diğer araç-gereçler de çanta içinde olmalıdır. Ambulansta bulunan diğer araç-gereçler şunlardır.
Tekerlekli sedyeler, yastık ve battaniyeler,
Katlanabilir ve portatif sedyeler,
Sedyeyi ambulansa tesbit araçları,
Hastayı sedyeye tesbit araçları,
Yenidoğanlar, çocuklar ve yetişkiner için hava yolları (Airvvay),
Suni solunum araçları (elle çalışan),
Maskeler,
Aspirasyon cihazları (Sabit-Portatif) ve ekleri,
Aspirasyon tüpleri ve sondalar,
Oksijen cihazları (Sabit ve portatif) ve ekleri,
Oksijen maskeleri,
Kalp masajı cihazları ve gereçleri,
Omurga tahtasıdır.
Ambulansta Hasta Bakımında Kullanılan Araç ve Gereçler
Ambulansta hasta bakımı için gerekli olan temel araç-gereçler, temel hasta bakımı, tesbit araçları, pansuman ve bandaj araçları, acil doğum desteği araçları ve zehirlenmelerde kullanılacak araç-gereçler olmak üzere 5 temel grupta açıklanmaktadır.
Hasta bakımında kullanılan temel araç-gereçler şunlardır.
Hasta Bakımı Araç ve Gereçleri
2 yastık, 2 yastık kılıfı, 2 çarşaf,
4 battaniye, 4 havlu,
Küvet veya tek kullanımlık kusmuk torbası,
2 kutu kağıt mendil,
1 ördek, idrar şişesi,
2 termometre (tek kullanımlık),
4 kum torbası,
1 tansiyon aleti,
1 steteskop,
1 travma makası,
1 bardak (tek kullanımlık), 1 kırılmaz su kabı,
1 paket ıslak bez,
4 paket buz,
6 amonyak soluma cihazı,
4 litre irrigasyon sıvısı,
2 bağlama aracı,
1 paket plastik torbadır.
Tespit Araç Gereçleri; Kırık ve çıkıkların tesbiti için;
Traksiyon araçları,
Çeşitli ateller (plastik, tahta, karton),
Değişik ölçülerde üçgen ve rulo sargılar,
Elastik bandajlar, kol askıları,
Servikal boyunluklar ve omurga tahtası,
Havalı anti şok giysilerdir.
Pansuman Araç ve Gereçleri
Steril travma örtüleri (katlanmış paketler 23x25 cm boyutunda),
Kendiliğinden yapışabilen 10x4.5 cm boyutunda rulo bandajlar,
Steri hava geçirmeyen ve yapışmayan pnomotoraks folyeleri,
Flasterler (Değişik genişlikte),
Çengelli iğneler,
Steril gazlı bez, 10x10 cm boyutunda,
Steril gaz kompres, 15x23 cm boyutunda,
Antiseptik solüsyonlar,
Küvetler, pensler, pensetler, makas,
Kirli torbasıdır.
Acil Doğum Desteği Araç Gereçleri
Steril doğum çantası İçinde aşağıdaki araç-gereçler bulunur.
1 cerrahi makas,
3 kordon klempi veya umblikal flaster,
5 adet havlu, 12 adet 10x10 boyutunda sünger,
4 çift steril eldiven,
1 bebek battaniyesi,
2 büyük plastik torba,
1 adet bebek aspiratörü,
1 oksijen cihazı,
Çeşitli örtülerdir.
Akut Zehirlenme Kitleri
Zehir danışma merkezlerinin telefon numaralarının yazılı olduğu not defteri
Su ve bardak,
Aktif kömür,
Göz ve deri yıkama için irrigatör,
Anti serumlar,
Nötürleştiriciler,
Atlama ünitesi (Acil kullanıma hazır ilk yardım araç-gereçlerini içeren çanta).
Ambulans Personelinin Güvenliği İçin Kullanılan Araç ve Gereçler
Ambulans personeli kaza yerinde ilk yardım yaparken, kaza yerinde güvenlik önlemleri almalıdır. Bu önlemler hem kendisi hem de kazazede nin tekrar bir kazaya uğramasını önler.
Ambulansın mekanik yapısı içinde uyarı araçları vardır. Işıklı ve sesli uyarı, ambulansın bulunduğu bölgeyi ikincil kazalardan korur.
Aşağıdaki araç-gereçler ambulanstan uzak ve ilk yardımın yapıldığı yerde trafiğin kontrolü, aydınlatma ve uyarı için kullanılır.
Personelin güvenliği için gerekli olan araç-gereçler şunlardır.
Reflektörlü yanıp sönen ışıklı uyarı araçları. Bu amaçla yanan meşale veya lastik gibi şeyler kullanılmamalıdır. Alev çıkaran yanıcılar yangınlara neden olurlar.
2 adet el feneri ve yedek piller,
Kuru yangın söndürücüler,
Miğfer, koruyucu yüz maskesi ve gözlük,
Portatif projektörler,
Kurtarma araç-gereçler seti,
Çıkartma araçları seti,
Yangına dayanıklı özel giysiler,
Koruyucu maskeler, eldiven ve giysilerdir.
Ambulansta Bulunması Gereken Malzemeler
Özel İlk Yardım Çantası
Özel amaçla hazırlanan ilk yardım çantasıdır. Örneğin; sivil savunrr için hazırlanan bir çantada şu malzemeler vardır: 1 matara, 1 turnike çubuğ 20 çengelli iğne, 20 yaralı etiketi, 6 üçgen sargı, 3 büyük sargı, 3 küçük sargı, 1 cebire, 1 makas, 3 tüp yara pomadı ve kardiotoniklerdir.
İlk Yardım Ekibinin Araç ve Gereçleri
Sivil savunma hizmeti veren İlk yardım ekibinin malzemeleri şunlardır:
Bu malzemeler, ilk yardım aracı içinde bulundurulur.
• 2 Dozimetre,
• 32 adet sedye,
• 64 battaniye,
• 14 tane 12'şer metrelik halat,
• 7 adet komple ilk yardım çantası,
• 1 hafif radyak aleti ve 1 gaz dedektörü (takım) hafif radyak aleti ile gaz dedektörü ilk yardım takımı ve müstakil ilk yardım ekibi içindir.
Ambulansta Bulunması Gereken Malzemeler
Sivil savunma ambulans ekibinin malzemeleri şunlardır:
Aşağıdaki malzeme ve teçhizat ambulans içinde bulundurulur:
• 2 dozimetre,
• 4 sedye,
• 16 battaniye,
• 4 termofor,
• 2 matara,
• 4 kum torbası,
• 2 ilk yardım çantası,
• 2 dozimetre şarj aleti (her ilk yardım bölüğünde),
• 1 dozimetre şarj aleti (her ambulans bölüğünde)
Özel amaçla hazırlanan ilk yardım çantasıdır. Örneğin; sivil savunrr için hazırlanan bir çantada şu malzemeler vardır: 1 matara, 1 turnike çubuğ 20 çengelli iğne, 20 yaralı etiketi, 6 üçgen sargı, 3 büyük sargı, 3 küçük sargı, 1 cebire, 1 makas, 3 tüp yara pomadı ve kardiotoniklerdir.
İlk Yardım Ekibinin Araç ve Gereçleri
Sivil savunma hizmeti veren İlk yardım ekibinin malzemeleri şunlardır:
Bu malzemeler, ilk yardım aracı içinde bulundurulur.
• 2 Dozimetre,
• 32 adet sedye,
• 64 battaniye,
• 14 tane 12'şer metrelik halat,
• 7 adet komple ilk yardım çantası,
• 1 hafif radyak aleti ve 1 gaz dedektörü (takım) hafif radyak aleti ile gaz dedektörü ilk yardım takımı ve müstakil ilk yardım ekibi içindir.
Ambulansta Bulunması Gereken Malzemeler
Sivil savunma ambulans ekibinin malzemeleri şunlardır:
Aşağıdaki malzeme ve teçhizat ambulans içinde bulundurulur:
• 2 dozimetre,
• 4 sedye,
• 16 battaniye,
• 4 termofor,
• 2 matara,
• 4 kum torbası,
• 2 ilk yardım çantası,
• 2 dozimetre şarj aleti (her ilk yardım bölüğünde),
• 1 dozimetre şarj aleti (her ambulans bölüğünde)
Sargı Çeşitleri, Sargı Bezi Kullanımı
Sargı Çeşitleri, Sargı Türleri
İlk yardımda yapılan acele sargı ve koruyucu sargı olmak üze re iki çeşit sargı vardır.
Koruyucu sargılar: Yaraları mikroplardan korumak, dış kanamaları durdurmak, kan ve iltihabı çekmek ve dikiş yerle rinin daha çabuk, mikroplanmadan iyileşmesini sağlamak için kullanılır.
Yaranın üstüne birkaç kat gazlı bez konulduktan sonra ya ranın üstü sargı bezi ile sarılır. Sargı bezi sarıldıktan sonra uç kısmı uzunlamasına ikiye kesilerek bir düğüm atılır ve bağla nır, ya da sargı bezinin ucu bir flasterle yapıştırılır. Hazır sargı bezi bulunmadığı takdirde temiz bir tülbent ya da mendil sar gı bezi olarak kullanılabilir.
Sargı bezleri, Sargı Bezi Nedir
En çok kullanılan sargı bezleri, gazlı bez, rulo sargı bezi, be yaz ve yumuşak pamuklu bez, üçgen sargı bezi, steril sargı bezi, selüloz bantlar ve su geçirme yen sargılardır. Yaranın üstüne konulan birkaç kat gazlı bez yarayı soğuktan ve tozdan koruduğu gibi, ince ve delikli olduğundan, yaranın hava almasını sağlar, kanı ve iltihabı emer. Gazlı bezden tampon, kompres ve sargı yapılabilir.
Selüloz bantlar dayanıksız, ama iyi emici özelliği olan kâ ğıt dokumalardır. Bu tip bantların yaranın üstüne doğrudan konulması sakıncalıdır.
Su geçirmeyen sargılar, hava ve su geçirmeyecek şekilde işlem görmüş pamuklu sargı bezleridir. Bu tip sargılar ıslak pansuman ve kompreslerle birlikte kullanılır.
Pamuklu bezden yapılmış üçgen şeklindeki sargı bezleri nin çok çeşitli kullanım yerleri vardır.
Yaraların üstünde iplikçikler bırakması nedeniyle pamuk doğrudan yaraların üstüne konulmamalıdır. Yaranın üstü in ce bir gazlı bezle örtüldükten sonra pamuk kullanılabilir.
Sargı kullanımı, Sargının sarılması: Sargının ucu sol elle, rulo bölümü sağ elle tutulur. Sargının ucu gazlı bezin üzerine gelecek şekilde parmak ucu ile tutulur. Sargı bezi sarılırken, rulo bir elden di ğerine geçer. Sargı ne çok gevşek ne de çok sıkı sarılmalıdır. Sarma işi tamamlandıktan sonra sargının ucu ya bir flastere yapıştırılır, ya da ortasından uzunlamasına ikiye kesilip bir düğüm atılarak bağlanır. Sargının bağlantı yerinin yaranın üs tüne gelmemesine dikkat etmelidir. Eğer sarılan sargılar tek rar kullanılacaksa, çözüldüğü zaman yine rulo halinde sarıl malıdır.
Acele sargı: Yaranın kapatılması için ortasında bir parça gazlı bez bulunan flasterle yapılan sargıdır. Ayrıca, kırıklarda kullanılan tahtaların sarılması da «acele sargı» olarak nitelen dirilebilir.
Sargı şekilleri
Her sargı daima soldan sağa doğru sarılır. 'Sargıların aşağıda belirtilen şekilleri vardır:
Daire sargı: Bu sargı şeklinde sargı katlan birbirinin üstüne gelecek şekilde sarılır. Bu tip sargılar sağlamlaştırıcı ve koruyucu görev yapar.
Helezon sargı: Her sargı katı diğerinin yalnız yarısını ya da üçte ikisini kaplayacak şekilde yapılan sargı şeklidir. Sargının daima eşit kalınlıkta yapılmasına dikkat edilir.
Başak sargı: Helezon sargıya benzer. Ancak bu sargı şek linde, sargı bir düz bir ters sarılır. Sargı arkadan düz gelirken ön tarafta katlanarak tersi döndürülür ve sargıya devam edilir.
Kaplumbağa sargı: Eklemlerin sarılmasında uygulanır. Bi rinci kat eklemin altından başlayarak yapılan sargıdır. Sargı katları birbirinin üstüne paralel gelecek şekildedir ve son kat eklemin üstüne gelir.
Sekiz sargı: Eklemlerin sarılmasında uygulanan bir sargı şeklidir. Sargı bezi bir sekiz çizecek şekilde sarılır.
Baş sargısı: Baş sargıları en güç sargılardır. Başın sarıl ması için kullanılacak sargı bezi çok enli olmamalıdır. Eğer kulaklar, gözler, burun ve ağız yaralı değilse açıkta bırakılma lıdır. En kolay baş sargısına «kasket» adı verilir.
Baş sargısı için resimde görüldüğü gibi iki taraflı rulo ya pılmış sargı bezi kullanılır. 1. rulo sol, 2. rulo sağ elle tutulur ve sargıya alından başlanır. Sargı alından enseye doğru sarılır ve ensede sargı ruloları el değiştirerek 1. rulo sağ, 2. rulo sol ele geçer. Sol eldeki 2. rulo başın etrafından dolanıp alna gelirken, sağ eldeki 1. rulo 2. rulonun üzerinden bir çapraz yapa rak başın ortasından alna gelir. Başın ön tarafında sargı rulo ları tekrar el değiştirir. Bu kez, sağ eldeki 2. rulo alından geçip başın çevresini dolanarak enseye giderken, sol eldeki 1. ru lo, 2. rulonun üzerinden çapraz yaparak başın üstünden gelen sargının hemen yanından arkaya doğru gider ve sarma işi beş kez tekrarlanarak tamamlanır.
Göz sargısı: Çoğu zaman tek taraflı olarak yapılır. Göz çu kuru gazlı bez ve pamuk ile kapatılır. Sargı bezi alından başla yarak başın çevresinde bir çember yapar ve başın arka kısmın dan gelen sargı alından ve kulakmemesinin altından geçerek başın arkasına doğru sarılır. Bu işlem sarılan göz tarafındaki kulağı kapatacak şekilde beş kez tekrarlanır. Son sargı katı yine başın çevresinde bir tur yapar ve bağlanır.
Kulak sargısı: Önce kulak kepçesi gazlı bez ve pamukla ka patılır. Sargı bezi alından başlayarak başın çevresinde bir dai re yapacak şekilde yedi kez döndürülür ve sekizinci kat tekrar birinci katın üzerinden geçirilerek bağlanır.
Burun sargısı: Yaklaşık 30 cm. uzunluğundaki bir sargı bezinin her iki ucu uzunlamasına 8-10 santim kadar ikiye ke silir. İki kesik ucun ortasında 10 cm. kadar bir parça kalır. Bu parça, gazlı bez ve pamukla örtülmüş burnun üstüne yerleş tirilir. Sargının iki üst ucu kulağın altından, iki alt ucu kula ğın üstünden geçirilerek arkada bağlanır.
Çene sargısı: Burun sargısında kullanılan bir sargı hazır lanır. Orta parça çeneye yerleştirilir. Sargı bezinin üst uçları kulakmemesinin altından geçirilerek ensede, alt uçları şakak lardan doğru geçerek başın üstünde bağlanır.
Boyun sargısı: Alından başlayıp enseden dönerek alnın çevresinde bir kat sarılan sargı enseden göğüse iner, koltuk altından geçip sırtı dolaşır, diğeri koltuk altından geçerek bo yun bölgesine gelir ve boynun çevresine sarılır.
Göğüs ve karın sargısı: Enli sargılar kullanılarak daire ve helezon şeklinde yapılır. Soluk alışverişi sırasında kayabilece ğinden sargı katları flasterle birbirlerine yapıştırılmalıdır.
Omuz sargısı: Kusursuz bir omuz sargısını gerçekleştirmek oldukça güç bir iştir. Omuz sargısına omzun boyunla bir leştiği yerden başlanır. Sargı bezi göğüs üstünden, sonra kol tuk altından geçirilerek, giderek düzleşen bir helezon sargı şek linde sarılır. Sargı, gerektiği takdirde kolun üst bölümünü de içine alabilir. Omuz sargısının kaymasını önlemek için kol bir üçgen askıya alınabilir.
Dirsek sargısı: Dirsek, 90 derece bükülü durumdayken kaplumbağa sargısı şekli uygulanır. Sargı önkoldan başlayarak dirseği serbest bırakıp üst kola geçer, son bir iki kat da dirseği sarar.
El sargısı: Üçgen sargı bezi kullanılır. El, parmaklar üç genin bir ucunu gösterecek şekilde sargının üstüne konur. Üç genin parmaklar tarafındaki bölümü elin üstüne katlanır. Son ra sağ ve sol uçlar elin üstüne katlanarak düğümlenir. Bilek bölümünde kalan fazla parça düğümün üstüne katlanarak sar gı tamamlanır.
Parmak sargısı: Bilekten başlayarak yaralı parmağa doğ ru uzanan sekiz şeklindeki sargı yapılır. Çoğu kez, parmağın yalnız yaralı ucunun sarılması yeterli olabilir.
Ayak sargısı: Ayak tarağından başlayarak bileğe doğru yükselen başak sargı şekli uygulanır. Bileğe sarılacak son kat tan sonra düğüm yapılır.
Üçgen sargılar: El, ayak sargıları için kullanıldığı gibi omuz askısı yapmak için de kullanılır. Evde her zaman üçgen sargı bulunmayabilir; ama çocuk bezleri, peçeteler ya da eşarp lardan hemen bir üçgen sargı hazırlamak mümkündür.
Omuz askısı: Üçgen sargıyla yapılır. Üçgenin bir ucu kol tuk altının hemen üstünde kalır. Üçgen sargının gövdesi gö ğüsten sarkar ve kol bu parçanın içine alınarak üçgenin diğer ucu kaldırılıp koltuk altının hemen üstünde bırakılan uçla bağ lanır. Düğümün daima omzun ön tarafında yapılmasına dikkat etmelidir. Ensede yapılacak düğümler enseye basınç yaparak rahatsızlık verebilir.
Sargının açılması: Sargılar açılırken, yaranın açılmaması na dikkat etmelidir. Yapışmış sargı bezleri, üzerine damlatı lacak oksijenli su ile yumuşatılmalıdır. Doğrudan yaranın üze rine konmuş olan gazlı bezin mümkünse çıkarıldıktan sonra yakılarak yok edilmesi uygundur. Sargı bezi tekrar kullanıla caksa, yıkanır, ütülenir ve tekrar rulo halinde sarılır.
İlk yardımda yapılan acele sargı ve koruyucu sargı olmak üze re iki çeşit sargı vardır.
Koruyucu sargılar: Yaraları mikroplardan korumak, dış kanamaları durdurmak, kan ve iltihabı çekmek ve dikiş yerle rinin daha çabuk, mikroplanmadan iyileşmesini sağlamak için kullanılır.
Yaranın üstüne birkaç kat gazlı bez konulduktan sonra ya ranın üstü sargı bezi ile sarılır. Sargı bezi sarıldıktan sonra uç kısmı uzunlamasına ikiye kesilerek bir düğüm atılır ve bağla nır, ya da sargı bezinin ucu bir flasterle yapıştırılır. Hazır sargı bezi bulunmadığı takdirde temiz bir tülbent ya da mendil sar gı bezi olarak kullanılabilir.
Sargı bezleri, Sargı Bezi Nedir
En çok kullanılan sargı bezleri, gazlı bez, rulo sargı bezi, be yaz ve yumuşak pamuklu bez, üçgen sargı bezi, steril sargı bezi, selüloz bantlar ve su geçirme yen sargılardır. Yaranın üstüne konulan birkaç kat gazlı bez yarayı soğuktan ve tozdan koruduğu gibi, ince ve delikli olduğundan, yaranın hava almasını sağlar, kanı ve iltihabı emer. Gazlı bezden tampon, kompres ve sargı yapılabilir.
Selüloz bantlar dayanıksız, ama iyi emici özelliği olan kâ ğıt dokumalardır. Bu tip bantların yaranın üstüne doğrudan konulması sakıncalıdır.
Su geçirmeyen sargılar, hava ve su geçirmeyecek şekilde işlem görmüş pamuklu sargı bezleridir. Bu tip sargılar ıslak pansuman ve kompreslerle birlikte kullanılır.
Pamuklu bezden yapılmış üçgen şeklindeki sargı bezleri nin çok çeşitli kullanım yerleri vardır.
Yaraların üstünde iplikçikler bırakması nedeniyle pamuk doğrudan yaraların üstüne konulmamalıdır. Yaranın üstü in ce bir gazlı bezle örtüldükten sonra pamuk kullanılabilir.
Sargı kullanımı, Sargının sarılması: Sargının ucu sol elle, rulo bölümü sağ elle tutulur. Sargının ucu gazlı bezin üzerine gelecek şekilde parmak ucu ile tutulur. Sargı bezi sarılırken, rulo bir elden di ğerine geçer. Sargı ne çok gevşek ne de çok sıkı sarılmalıdır. Sarma işi tamamlandıktan sonra sargının ucu ya bir flastere yapıştırılır, ya da ortasından uzunlamasına ikiye kesilip bir düğüm atılarak bağlanır. Sargının bağlantı yerinin yaranın üs tüne gelmemesine dikkat etmelidir. Eğer sarılan sargılar tek rar kullanılacaksa, çözüldüğü zaman yine rulo halinde sarıl malıdır.
Acele sargı: Yaranın kapatılması için ortasında bir parça gazlı bez bulunan flasterle yapılan sargıdır. Ayrıca, kırıklarda kullanılan tahtaların sarılması da «acele sargı» olarak nitelen dirilebilir.
Sargı şekilleri
Her sargı daima soldan sağa doğru sarılır. 'Sargıların aşağıda belirtilen şekilleri vardır:
Daire sargı: Bu sargı şeklinde sargı katlan birbirinin üstüne gelecek şekilde sarılır. Bu tip sargılar sağlamlaştırıcı ve koruyucu görev yapar.
Helezon sargı: Her sargı katı diğerinin yalnız yarısını ya da üçte ikisini kaplayacak şekilde yapılan sargı şeklidir. Sargının daima eşit kalınlıkta yapılmasına dikkat edilir.
Başak sargı: Helezon sargıya benzer. Ancak bu sargı şek linde, sargı bir düz bir ters sarılır. Sargı arkadan düz gelirken ön tarafta katlanarak tersi döndürülür ve sargıya devam edilir.
Kaplumbağa sargı: Eklemlerin sarılmasında uygulanır. Bi rinci kat eklemin altından başlayarak yapılan sargıdır. Sargı katları birbirinin üstüne paralel gelecek şekildedir ve son kat eklemin üstüne gelir.
Sekiz sargı: Eklemlerin sarılmasında uygulanan bir sargı şeklidir. Sargı bezi bir sekiz çizecek şekilde sarılır.
Baş sargısı: Baş sargıları en güç sargılardır. Başın sarıl ması için kullanılacak sargı bezi çok enli olmamalıdır. Eğer kulaklar, gözler, burun ve ağız yaralı değilse açıkta bırakılma lıdır. En kolay baş sargısına «kasket» adı verilir.
Baş sargısı için resimde görüldüğü gibi iki taraflı rulo ya pılmış sargı bezi kullanılır. 1. rulo sol, 2. rulo sağ elle tutulur ve sargıya alından başlanır. Sargı alından enseye doğru sarılır ve ensede sargı ruloları el değiştirerek 1. rulo sağ, 2. rulo sol ele geçer. Sol eldeki 2. rulo başın etrafından dolanıp alna gelirken, sağ eldeki 1. rulo 2. rulonun üzerinden bir çapraz yapa rak başın ortasından alna gelir. Başın ön tarafında sargı rulo ları tekrar el değiştirir. Bu kez, sağ eldeki 2. rulo alından geçip başın çevresini dolanarak enseye giderken, sol eldeki 1. ru lo, 2. rulonun üzerinden çapraz yaparak başın üstünden gelen sargının hemen yanından arkaya doğru gider ve sarma işi beş kez tekrarlanarak tamamlanır.
Göz sargısı: Çoğu zaman tek taraflı olarak yapılır. Göz çu kuru gazlı bez ve pamuk ile kapatılır. Sargı bezi alından başla yarak başın çevresinde bir çember yapar ve başın arka kısmın dan gelen sargı alından ve kulakmemesinin altından geçerek başın arkasına doğru sarılır. Bu işlem sarılan göz tarafındaki kulağı kapatacak şekilde beş kez tekrarlanır. Son sargı katı yine başın çevresinde bir tur yapar ve bağlanır.
Kulak sargısı: Önce kulak kepçesi gazlı bez ve pamukla ka patılır. Sargı bezi alından başlayarak başın çevresinde bir dai re yapacak şekilde yedi kez döndürülür ve sekizinci kat tekrar birinci katın üzerinden geçirilerek bağlanır.
Burun sargısı: Yaklaşık 30 cm. uzunluğundaki bir sargı bezinin her iki ucu uzunlamasına 8-10 santim kadar ikiye ke silir. İki kesik ucun ortasında 10 cm. kadar bir parça kalır. Bu parça, gazlı bez ve pamukla örtülmüş burnun üstüne yerleş tirilir. Sargının iki üst ucu kulağın altından, iki alt ucu kula ğın üstünden geçirilerek arkada bağlanır.
Çene sargısı: Burun sargısında kullanılan bir sargı hazır lanır. Orta parça çeneye yerleştirilir. Sargı bezinin üst uçları kulakmemesinin altından geçirilerek ensede, alt uçları şakak lardan doğru geçerek başın üstünde bağlanır.
Boyun sargısı: Alından başlayıp enseden dönerek alnın çevresinde bir kat sarılan sargı enseden göğüse iner, koltuk altından geçip sırtı dolaşır, diğeri koltuk altından geçerek bo yun bölgesine gelir ve boynun çevresine sarılır.
Göğüs ve karın sargısı: Enli sargılar kullanılarak daire ve helezon şeklinde yapılır. Soluk alışverişi sırasında kayabilece ğinden sargı katları flasterle birbirlerine yapıştırılmalıdır.
Omuz sargısı: Kusursuz bir omuz sargısını gerçekleştirmek oldukça güç bir iştir. Omuz sargısına omzun boyunla bir leştiği yerden başlanır. Sargı bezi göğüs üstünden, sonra kol tuk altından geçirilerek, giderek düzleşen bir helezon sargı şek linde sarılır. Sargı, gerektiği takdirde kolun üst bölümünü de içine alabilir. Omuz sargısının kaymasını önlemek için kol bir üçgen askıya alınabilir.
Dirsek sargısı: Dirsek, 90 derece bükülü durumdayken kaplumbağa sargısı şekli uygulanır. Sargı önkoldan başlayarak dirseği serbest bırakıp üst kola geçer, son bir iki kat da dirseği sarar.
El sargısı: Üçgen sargı bezi kullanılır. El, parmaklar üç genin bir ucunu gösterecek şekilde sargının üstüne konur. Üç genin parmaklar tarafındaki bölümü elin üstüne katlanır. Son ra sağ ve sol uçlar elin üstüne katlanarak düğümlenir. Bilek bölümünde kalan fazla parça düğümün üstüne katlanarak sar gı tamamlanır.
Parmak sargısı: Bilekten başlayarak yaralı parmağa doğ ru uzanan sekiz şeklindeki sargı yapılır. Çoğu kez, parmağın yalnız yaralı ucunun sarılması yeterli olabilir.
Ayak sargısı: Ayak tarağından başlayarak bileğe doğru yükselen başak sargı şekli uygulanır. Bileğe sarılacak son kat tan sonra düğüm yapılır.
Üçgen sargılar: El, ayak sargıları için kullanıldığı gibi omuz askısı yapmak için de kullanılır. Evde her zaman üçgen sargı bulunmayabilir; ama çocuk bezleri, peçeteler ya da eşarp lardan hemen bir üçgen sargı hazırlamak mümkündür.
Omuz askısı: Üçgen sargıyla yapılır. Üçgenin bir ucu kol tuk altının hemen üstünde kalır. Üçgen sargının gövdesi gö ğüsten sarkar ve kol bu parçanın içine alınarak üçgenin diğer ucu kaldırılıp koltuk altının hemen üstünde bırakılan uçla bağ lanır. Düğümün daima omzun ön tarafında yapılmasına dikkat etmelidir. Ensede yapılacak düğümler enseye basınç yaparak rahatsızlık verebilir.
Sargının açılması: Sargılar açılırken, yaranın açılmaması na dikkat etmelidir. Yapışmış sargı bezleri, üzerine damlatı lacak oksijenli su ile yumuşatılmalıdır. Doğrudan yaranın üze rine konmuş olan gazlı bezin mümkünse çıkarıldıktan sonra yakılarak yok edilmesi uygundur. Sargı bezi tekrar kullanıla caksa, yıkanır, ütülenir ve tekrar rulo halinde sarılır.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)